Ngày 25/6, Quốc hội đã thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự, có hiệu lực từ ngày 01/07/2025.
Cụ thể, một trong những sửa đổi đáng chú ý nhất là việc bỏ hình phạt tử hình và thay bằng hình phạt tù chung thân không xét giảm án với 8 tội danh là:
(1) Tội hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân;
(2) Tội phá hoại cơ sở vật chất - kỹ thuật của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam;
(3) Tội sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh;
(4) Tội phá hoại hòa bình, gây chiến tranh xâm lược;
(5) Tội gián điệp;
(6 Tội vận chuyển trái phép chất ma túy;
(7) Tội tham ô tài sản;
(8) Tội nhận hối lộ.
Ngoài ra, điều khoản chuyển tiếp trong Luật cũng nêu rõ, hình phạt tử hình đã tuyên trước ngày 01/7/2025 với người phạm 8 tội trên mà chưa thi hành án thì không thi hành, Chánh án TAND Tối cao sẽ quyết định chuyển hình phạt tử hình thành tù chung thân.
Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự sẽ có hiệu lực từ ngày 01/7/2025.
Trước khi Quốc hội biểu quyết thông qua Luật, trình bày Báo cáo tiếp thu, giải trình ý kiến về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh cho biết, về thu hẹp hình phạt tử hình, Chính phủ đề xuất giảm số lượng tội danh có hình phạt tử hình nhằm tiếp tục thể chế hóa quan điểm, chủ trương của Đảng theo Thông báo 13936-VC/VPTW ngày 25/3/3035 của Văn phòng Trung ương Đảng thông báo ý kiến của Bộ Chính trị về tiếp tục thu hẹp hình phạt tử hình; trên cơ sở kế thừa tinh thần thu hẹp dần hình phạt tử hình trong Bộ luật Hình sự qua các lần sửa đổi, bổ sung.
Chính phủ nhận thấy việc bỏ hình phạt tử hình ở 8 tội danh như trong dự thảo Luật đã trình Quốc hội khóa XV tại Kỳ hợp thứ 9 là phù hợp trong điều kiện nước ta hiện nay, một mặt vẫn đáp ứng được yêu cầu đấu tranh phòng, chống tội phạm, đồng thời đáp ứng được tiến trình tiếp tục thu hẹp hình phạt tử hình, cũng như yêu cầu hợp tác, mở rộng quan hệ quốc tế để phát triển đất nước.
Riêng đối với Tội tham ô tài sản và Tội nhận hối lộ, sau khi bỏ hình phạt tử hình, nhằm bảo đảm thu hồi tài sản do phạm tội mà có, đồng thời khuyến khích người phạm tội tích cực khai báo trong quá trình giải quyết vụ án, dự thảo Luật đã sửa đổi, bổ sung quy định tại khoản 1 Điều 63 theo hướng: “Người bị kết án tù chung thân về tội tham ô tài sản, tội nhận hối lộ chỉ có thể được xét giảm thời hạn chấp hành hình phạt khi đã chủ động nộp lại ít nhất ba phần tư tài sản tham ô, nhận hối lộ và đã hợp tác tích cực với cơ quan chức năng trong việc phát hiện, điều tra, xử lý tội phạm hoặc lập công lớn”.
