Theo đó, chiều 06/03/2024, phiên tòa xét xử bị cáo Trương Mỹ Lan (Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát) cùng 84 bị cáo liên quan, trong đó 5 bị cáo bị xét xử vắng mặt tiếp tục phần công bố cáo trạng của Viện kiểm sát. Đáng nói là trong các sai phạm của bà chủ Vạn Thịnh Phát có sự “tiếp tay” rất lớn từ hàng loạt cán bộ Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh TP. HCM.
Cụ thể, hoạt động giám sát đối với Ngân hàng TMCP Sài Gòn (SCB) được thực hiện theo các quy định, quy chế giám sát tăng cường của NHNN. Theo đó, NHNN Chi nhánh TP. HCM có các quyết định thành lập 4 tổ giám sát tại Ngân hàng SCB.
Trong quá trình giám sát Ngân hàng SCB, từ năm 2016 đến tháng 9-2022, Tổ giám sát NHNN Chi nhánh TP. HCM đã có trên 70 lượt văn bản báo cáo, đề xuất lãnh đạo các cấp về việc kiểm tra, thanh tra SCB và đưa tổ chức tín dụng này vào diện kiểm soát toàn diện, kiểm soát đặc biệt.
Tuy nhiên, các đề xuất của Tổ giám sát không được lãnh đạo Thanh tra giám sát NHNN Chi nhánh TP. HCM (cơ quan được NHNN giao chủ trì công tác thanh tra, giám sát) chấp thuận. NHNN Chi nhánh TP. HCM chỉ triển khai 2 cuộc thanh tra đột xuất năm 2020 và năm 2022 và phạm vi thanh tra bị thu hẹp, không đúng với đề xuất của Tổ giám sát cũng như ý kiến chỉ đạo của NHNN.
Quá trình thực hiện, chỉ đạo công tác thanh tra, giám sát với Ngân hàng SCB, nhóm bị cáo thuộc NHNN Chi nhánh TP. HCM nêu trên đã nhận tiền, quà từ nhóm bị cáo thuộc Ngân hàng SCB.
Hậu quả hành vi sai phạm và nhận tiền của các cá nhân tại NHNN Chi nhánh TP. HCM và Tổ giám sát đã để cho nhóm Trương Mỹ Lan và SCB thực hiện hành vi cho vay lũy tiến từng năm. Từ đó bị cáo Trương Mỹ Lan rút tiền sử dụng cá nhân hoặc trả nợ các khoản vay trước đó, che giấu thực trạng hoạt động tín dụng xấu của SCB.
Theo Viện KSND Tối cao, thiệt hại từ hành vi của nhóm bị cáo thuộc NHNN Chi nhánh TP. HCM là đặc biệt lớn, tính đến ngày 17-10-2022 là 677.286 tỉ đồng. Trong đó, bị cáo Nguyễn Văn Dũng là người phụ trách công tác thanh tra, giám sát, góp phần gây thiệt hại với dư nợ 606.460 tỉ đồng.
Tiếp đến, bị cáo Võ Văn Thuần gây thiệt hại cho SCB với dư nợ 384.401 tỉ đồng. Bị cáo Phan Tấn Trung gây thiệt hại với dư nợ 216.225 tỉ đồng. Bị cáo Nguyễn Thị Phi Loan gây thiệt hại với dư nợ 605.356 tỉ đồng và bị cáo Nguyễn Tín gây thiệt hại với dư nợ 227.932 tỉ đồng.
Với hành vi nêu trên, Viện KSND Tối cao xác định, 5 bị cáo thuộc NHNN Chi nhánh TP. HCM nêu trên đã phạm vào tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” và bị TAND - TP. HCM đưa ra xét xử về tội danh này.
Theo quy định tại điểm c khoản 1 Điều 52 Bộ luật Hình sự năm 2015, lợi dụng chức vụ quyền hạn để phạm tội được là tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự.
Theo quy định tại Điều 356 Bộ luật Hình sự năm 2015, tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ có thể bị phạt như sau:
- Người nào vì vụ lợi hoặc động cơ cá nhân khác mà lợi dụng chức vụ, quyền hạn làm trái công vụ gây thiệt hại về tài sản từ 10.000.000 đồng đến dưới 200.000.000 đồng hoặc gây thiệt hại đến lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 01 năm đến 05 năm.
- Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 05 năm đến 10 năm:
+ Có tổ chức;
+ Phạm tội 02 lần trở lên;
+ Gây thiệt hại về tài sản từ 200.000.000 đồng đến dưới 1.000.000.000 đồng.
- Phạm tội gây thiệt hại về tài sản 1.000.000.000 đồng trở lên, thì bị phạt tù từ 10 năm đến 15 năm.
- Người phạm tội còn bị cấm đảm nhiệm chức vụ nhất định từ 01 năm đến 05 năm, có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng.
