Việc thực hiện các quyền tự do dân chủ cơ bản của công dân (quy định tại Hiến pháp 2013) phải đảm bảo theo khuôn khổ quy định của pháp luật. Vậy như thế nào là quyền tự do dân chủ? Mức phạt cao nhất đối với tội lợi dụng quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích người khác là bao nhiêu?
Quyền tự do dân chủ của công dân Việt Nam được quy định tại Điều 24, 25 Hiến pháp 2013. Cụ thể, công dân có các quyền tự do cơ bản sau:
- Quyền tự do ngôn luận: Được hiểu là quyền của con người trong việc tự do tìm kiếm, tiếp nhận và truyền đạt thông tin, ý kiến của mình đối với mọi lĩnh vực của đời sống xã hội
- Quyền tự do báo chí: Quyền của công dân được sáng tạo tác phẩm báo chí, tiếp cận thông tin báo chí, cung cấp thông tin cho báo chí, phản hồi thông tin trên báo chí;
- Quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo, quyền tự do theo hoặc không theo một tôn giáo nào nhất định.
- Quyền tự do hội họp: Được hiểu là quyền tự do họp nhóm để trao đổi ý kiến về các lĩnh vực và vấn đề nhất định.
- Quyền tự do lập hội: Tự do tổ chức ra các hội nhất định nhằm phục vụ sự tiến bộ và phát triển của xã hội.
- Các quyền tự do dân chủ khác như: Quyền được bầu cử, quyền ứng cử, quyển khiếu nại, tố cáo…
Các quyền tự do cơ bản trên được thực hiện theo nguyên tắc trong khuôn khổ quy định của pháp luật. Trong đó, khi thực hiện quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, công dân phải tuân thủ các quy định của pháp luật nhằm bảo vệ chế độ xã hội, bảo vệ nhà nước và không ảnh hưởng đến quyền và lợi ích của người khác.
2. Mức phạt Tội lợi dụng các quyền tự do dân chủ
Căn cứ Điều 331 Bộ luật Hình sự, mức phạt đối với Tội lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân được quy định như sau:
- Khung 01:
Phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm trong trường hợp:
Lợi dụng các quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, tự do tín ngưỡng, tôn giáo, tự do hội họp, lập hội và các quyền tự do dân chủ khác xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.
- Khung 02:
Phạt tù từ 02 năm đến 07 năm nếu phạm tội gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội.
Như vậy, bất cứ hành vi nào có dấu hiệu lợi dụng các quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, tự do tín ngưỡng, tôn giáo, tự do hội họp, lập hội và các quyền tự do dân chủ khác xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân... đều phải chịu hình phạt nghiêm khắc của pháp luật.
Mức phạt tù cao nhất với hành vi phạm tội này có thể lên đến 07 năm tù.
Như vậy, công dân có các quyền tự do dân chủ cơ bản như tự do ngôn luận, tự do báo chí, tự do tín ngưỡng. Tuy nhiên, trong trường hợp các quyền tự do đó xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân; gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội sẽ bị xem là hành vi vi phạm pháp luật. Mức phạt cao nhất của tội danh này lên đến 7 năm tù giam.
