Nghị định 93/2025 sửa đổi, bổ sung Nghị định 19/2020 về kiểm tra, xử lý kỷ luật trong thi hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính được Chính phủ ban hành mới đây sẽ có hiệu lực thi hành từ 15/6.
Theo đó, từ thời điểm này, cán bộ, công chức, viên chức có hành vi vi phạm trong lĩnh vực xử lý vi phạm hành chính sẽ bị xem xét áp dụng một trong 7 hình thức kỷ luật, gồm: khiển trách, cảnh cáo, hạ bậc lương, giáng chức, cách chức, buộc thôi việc và bãi nhiệm.
Trong hệ thống pháp luật hiện hành, "bãi nhiệm" vốn không phải là hình thức kỷ luật hành chính phổ biến đối với cán bộ, công chức hay viên chức. Trước đây, việc bãi nhiệm chỉ được đề cập trong các luật chuyên ngành như Luật Tổ chức chính quyền địa phương, Luật Bầu cử đại biểu HĐND, Luật Tổ chức Quốc hội... và chỉ áp dụng với cán bộ do cơ quan dân cử bầu ra hoặc phê chuẩn. Trong các trường hợp đó, bãi nhiệm là một biện pháp tổ chức - chính trị, mang tính chất rút lại sự tín nhiệm, không có quy trình và điều kiện áp dụng cụ thể như một hình thức xử lý kỷ luật hành chính.
Trong khi đó, Luật Cán bộ, công chức hiện hành (năm 2008, sửa đổi 2019) cũng không quy định "bãi nhiệm" là một hình thức kỷ luật. Với công chức, viên chức, luật chỉ liệt kê các hình thức xử lý như khiển trách, cảnh cáo, hạ bậc lương, giáng chức, cách chức, buộc thôi việc. Cán bộ nếu vi phạm nghiêm trọng, có thể bị đề xuất miễn nhiệm hoặc buộc thôi việc, nhưng việc bãi nhiệm lại do cơ quan dân cử quyết định, không nằm trong trình tự xử lý vi phạm hành chính.
Điểm mới quan trọng của Nghị định 93/2025 là lần đầu tiên đưa "bãi nhiệm" vào hệ thống các hình thức kỷ luật hành chính, với điều kiện áp dụng cụ thể: áp dụng với cán bộ vi phạm lần đầu nhưng gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng, thuộc các trường hợp có thể bị buộc thôi việc. Việc quy định rõ này không chỉ tạo cơ sở pháp lý trực tiếp để áp dụng bãi nhiệm như một hình thức kỷ luật, mà còn giúp phân hóa rõ ràng trách nhiệm giữa cán bộ và công chức.
So với các hình thức như cách chức hay buộc thôi việc, bãi nhiệm mang tính chính trị - tổ chức cao hơn, thường áp dụng với những người giữ chức vụ theo bầu cử. Việc bổ sung bãi nhiệm vào hệ thống xử lý vi phạm hành chính giúp lấp khoảng trống pháp lý, đồng thời đảm bảo tính tương xứng giữa mức độ vi phạm và đặc thù vị trí công tác. Đây là một bước tiến nhằm tăng cường kỷ cương trong đội ngũ cán bộ, đồng thời tạo sự nhất quán với hệ thống kỷ luật dành cho công chức, viên chức.
